"Con kiến kiện củ khoai"?

Lê Văn Tạch sinh năm 1976 ở huyện Hải Hậu - Nam Định. Sau khi tốt nghiệp Trường ĐH Bách khoa Hà Nội năm 2002, anh về “đầu quân” cho một công ty chuyên xây dựng và khai thác mỏ. Ở đó, Tạch được lãnh đạo công ty quý mến và có những ưu đãi đặc biệt. Tuy vậy, trước lời rủ rê của một người bạn thân, anh đã làm hồ sơ thi tuyển vào Công ty Toyota Việt Nam (TMV).

“Người bạn ấy muốn tôi làm một bộ hồ sơ để đi thi cùng. Tuy nhiên, đến vòng phỏng vấn bằng tiếng Anh, không may bạn tôi bị loại, còn tôi thì được tuyển trạch viên của TMV lựa chọn. Khi nhận được thông tin từ TMV, tôi đã không muốn nhảy việc bởi bạn mình không trúng tuyển. Nhưng rồi các bạn tôi khuyên rằng mới ra trường thì nên làm vài nơi, thấy chỗ nào hợp hơn thì chọn. Tôi đã nghe lời khuyên đó và đến ngày 3/3/2003, tôi chính thức làm việc tại TMV” - anh Tạch nhớ lại.

Hơn 8 năm làm việc tại TMV, công việc chính của Tạch là kỹ sư lắp ráp. Cùng với nhiều kỹ sư khác, anh phụ trách lập quy trình lắp ráp cho một số dự án xe mới, hỗ trợ bộ phận sản xuất điều tra, xử lý nguyên nhân gây ra các lỗi chất lượng nghiêm trọng mà tự họ không thể giải quyết được.

Bên cạnh đó, anh còn cập nhật thông tin thay đổi linh kiện hằng tháng trên tất cả các dòng xe từ nhà thiết kế bên Nhật Bản để kịp thời chỉ dẫn cho công nhân. “Hằng tháng, trên mỗi dòng xe đều có sự thay đổi một số chi tiết với mục đích chính là giảm giá thành hoặc khắc phục nhược điểm nào đó, nên công việc của chúng tôi là rất quan trọng” - anh nhìn nhận.

Thông tin trên báo Giao thông, anh Tạch từng là một kỹ sư ô tô làm việc nhiều năm trong phòng kỹ thuật của Công ty Toyota Việt Nam (TMV), nhưng sau vụ “tố” chất lượng và ỉm lỗi xe Toyota khiến dư luận “dậy sóng”, cuộc đời của “người hùng” một thưở Lê Văn Tạch bước sang trang mới.

Vẫn tiếp tục được “cống hiến” cho TMV và làm việc rất gần với những chiếc xe ô tô, nhưng là xe thành phẩm trong vai trò vận chuyển xe từ nhà máy đến các đại lý. Ở vị trí mới, kỹ sư Tạch không còn được tiếp xúc với các dây chuyền sản xuất, nơi từng “chắp cánh” và đưa anh thành “người hùng” trong lòng công chúng.

Trở lại thời điểm tháng 3/2011, từ một nhân viên bình thường của TMV, kỹ sư Tạch bất ngờ liên hệ với nhiều cơ quan báo chí và Cục Đăng kiểm Việt Nam, phản ánh ba lỗi kỹ thuật trong quá trình lắp ráp hai dòng xe Innova và Fortuner lắp ráp trên dây chuyền sản xuất của TMV, sau nhiều lần báo cáo lên lãnh đạo nhà máy nhưng không có động thái khắc phục.

Những lỗi kỹ thuật trên hai dòng xe bán chạy nhất của TMV được kỹ sư Tạch phát hiện dựa trên kinh nghiệm 9 năm nghiên cứu và làm việc trực tiếp trên dây chuyền sản xuất, thuộc phòng kỹ thuật số chuyên lắp hai dòng xe nói trên.

Chỉ ít ngày sau đó, “cuộc chiến” không cân sức giữa cá nhân kỹ sư Tạch với chính tổ chức của mình chính thức “bùng nổ” khi TMV phủ nhận hoàn toàn các phản ánh mà kỹ sư Tạch gửi đi trước đó.

Báo Người đưa tin cũng cho biết, theo kỹ sư Tạch, sau khi công bố 3 lỗi đầu tiên của TMV, anh đã làm việc với đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam và yêu cầu trợ giúp làm sáng tỏ 3 lỗi có thể dẫn tới nghiêng xe Innova, hỏng chân ghế và có vấn đề tỷ lệ áp suất phanh dầu giữa bánh sau và bánh trước (của xe Innova và Fortuner).

Chiều 13/6, trong buổi họp báo, giám đốc Công ty Toyota Việt Nam (TMV) đã phải thừa nhận thêm 4 lỗi kỹ thuật, ngoài 3 lỗi đã công bố trước đó.

4 lỗi mà TMV đã công bố là: hiện tượng chảy dầu cầu sau của dòng xe Innova, kỹ thuật phủ keo vào các khớp nối của tấm thép ở vỏ xe. Góc đặt bánh xe trước không đúng tiêu chuẩn đối với xe Innova và Fortuner và lỗi siết đòn treo dưới của xe Vios không ở trạng thái tiêu chuẩn.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của kỹ sư Tạch thì số lỗi mà TMV mắc phải thực tế là 6 lỗi. Trong đó có 4 lỗi mà TMV đã công bố trong buổi họp, ngoài ra anh còn phát hiện thêm 2 lỗi nữa: là lỗi cánh tay đòn phía dưới của bánh trước hai bên không có đầu gá để đỡ mà được siết tự do, tạo ra cái độ nghiêng khoảng 7,5 độ ở tất cả các dòng xe Toyota Corolla, hay Vios. Một lỗi nữa là, hiện tượng chảy dầu ở giảm sóc sau của xe Innova và Fotuner khiến xe bị kêu, xóc rất khó chịu.

Sự việc được các cơ quan quản lý, giới chuyên môn và người tiêu dùng trong nước đặc biệt quan tâm bởi không chỉ Toyota đang là thương hiệu ô tô mạnh nhất Việt Nam, mà đây còn là vụ việc chưa từng có tiền lệ trong ngành công nghiệp ô tô nước nhà.

Trước áp lực của dư luận và yêu cầu của các cơ quan chức năng, cùng nhiều cuộc họp kín và công khai liên tiếp, TMV đã chính thức phát đi thông báo triệu hồi 66 nghìn chiếc Fortuner và Innova với những lỗi mà kỹ sư Tạch đã liệt kê trong các đơn thư phản ánh.

Hai tháng sau, vào ngày 11/6/2011, TMV bất ngờ ra quyết định tạm đình chỉ công tác ba tháng đối với kỹ sư Lê Văn Tạch vì một loạt các vi phạm kỷ luật nội bộ: “gây ảnh hưởng đến công việc của người khác” và hành vi “xâm phạm danh dự và uy tín của một số cá nhân trong công ty”, quyết định có hiệu lực từ từ ngà y13/6 tới ngày 13/9/2011

 Tại thời điểm đó, công chúng tỏ ra nghi ngờ về mục đích của quyết định mà TMV đưa ra để xử lý kỹ sư Tạch.

Trăn trở chất lượng xe 

Báo Giao thông đưa tin, quyết định tạm đình chỉ công tác trên sau đó được thu hồi và kỹ sư Lê Văn Tạch trở lại làm việc nhưng ở vị trí không liên quan nhiều đến kỹ thuật sản xuất ô tô. Sau hai lần đệ đơn kiện TMV về các vấn đề khác nhau trong năm 2012 nhưng đều bị xử thua, kỹ sư Tạch bắt đầu “khởi động” lại cuộc sống ở vị trí mới tại TMV, vốn trước đó anh và gia đình luôn phải “sống trong sợ hãi” (dẫn lời kỹ sư Lê Văn Tạch).

Mặc dù bị xử thua trong hai lần kiện TMV và trải qua thời gian vô cùng căng thẳng trong cuộc chiến “một mình chống lại Toyota Việt Nam”, nhưng kỹ sư Tạch vẫn được công chúng và một số tổ chức uy tín tôn vinh.

Tuy nhiên, ở khía cạnh cá nhân, kỹ sư Tạch cũng có những thiệt thòi nhất định sau vụ việc trên. Anh không còn được làm công việc liên quan đến chuyên môn như trước đây, dù chế độ lương thưởng vẫn theo quy định của TMV, nhưng theo anh nói thì việc tăng lương hàng năm của anh thường thấp hơn so với thực tế.

Hài lòng với công việc và cuộc sống hiện tại, nhưng kỹ sư Tạch vẫn không vơi những nỗi niềm trăn trở đối với chất lượng xe sản xuất tại Việt Nam.

Sau vụ việc hồi năm 2011, TMV không cho phép kỹ sư Tạch bước chân vào nhà máy nữa, dù vậy, anh cho biết vẫn rất quan tâm tới các vấn đề chất lượng trong sản xuất của xe Toyota và luôn nhờ các bạn, đồng nghiệp làm ở các bộ phận liên quan theo dõi và chia sẻ thông tin.

Không chỉ vậy, anh còn canh cánh trong lòng với những đề xuất trước đây về những thiết bị có tính chất quyết định tới chất lượng của hai dòng xe Innova và Fortuner hiện vẫn chưa được TMV đầu tư thỏa đáng.

Theo kỹ sư Tạch, hiện nay vẫn còn tồn tại lỗ hổng lớn trong quá trình rà soát chất lượng sản phẩm ô tô ở Việt Nam. Bởi theo anh, khi một sản phẩm được làm ra, việc quan trọng là phải kiểm soát được chất lượng trong công đoạn sản xuất, chứ không phải sau khi chiếc xe đã được lắp thành hình. Khi đó, sẽ có tới 70-80% hạng mục kỹ thuật không thể kiểm soát được vì đã được lắp kín.

Trở lại với công việc hiện tại ở bộ phận logistics giao nhận xe từ nhà máy đi đại lý, kỹ sư Tạch vẫn đảm trách khâu quản lý, kiểm tra chất lượng phương tiện chuyên chở với đầy đủ các yêu cầu theo quy định của TMV. Nhưng ở cương vị nào, anh vẫn không thôi trăn trở về chất lượng xe lắp ráp ở Việt Nam và những nguy cơ xe mắc lỗi vẫn được cấp đủ điều kiện để tung ra thị trường.

Theo ĐSPL