Chúng tôi đến thăm Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Trịnh Tường, huyện Bát xát thấy được không khí phấn khởi của các học sinh ở đây. Trên những khuôn mặt hồn nhiên, ngày nào cũng thế, nhất là khi đến bữa ăn trưa và tối, hơn 246 suất ăn được cán bộ, nhân viên nhà trường xếp gọn vào những chiếc khay ăn sạch sẽ, học sinh lần lượt xếp hàng, vào khu vực bàn ăn đã được xếp sẵn. Các món ăn dù chưa được phong phú, đầy đủ nhưng đã đáp ứng được khẩu phần, chế độ ăn của các em.
Thực hiện theo Nghị định 116 của Chính Phủ về hỗ trợ cho học sinh bán trú, Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Trịnh Tường được Nhà nước hỗ trợ mỗi tháng học sinh ở bán trú 484.000 đồng và 15 kg gạo. Nhờ mô hình này, sau mỗi buổi tan học thay cho việc phải “ngược sơn, lội suối” về bản trên con đường xa xôi, nay các em được ở lại ăn, ngủ, học tại trường trong những căn phòng ấm cúng và chỉ về nhà vào ngày cuối tuần.
Một góc sân trường PTDT Bán trú THCS Trịnh Tường
Cô giáo Nguyễn Thị Ngọc Anh, Trưởng phòng Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Bát Xát phấn khởi chia sẻ: “Mô hình trường bán trú được phát triển nhanh chóng trong 5 năm qua là thành công lớn của sự nghiệp giáo dục đào tạo. Học sinh không còn bỏ học vì trường xa, vì gia cảnh thiếu thốn. Lớp không vắng trò vì trò ra lớp ngày một đông. Những em khó khăn đã được hỗ trợ. Đó là thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, của tỉnh, huyện và toàn xã hội đối với công tác giáo dục con em đồng bào dân tộc vùng cao”. Cô giáo Ngọc Anh cho biết, ngoài công tác chăm sóc nuôi dưỡng học sinh hàng ngày, nhà trường còn hướng dẫn học sinh kỹ năng sống như: Tạo vườn rau bán trú, nuôi lợn, tạo khuôn viên trường học thân thiện. Với những học sinh là con em của đồng bào Thái, Mông, Dao… đã được đến trường, học tại trường, ăn ở tại trường, được các thầy cô chăm lo đời sống, sức khỏe, các em thêm phấn khởi học tập, chất lượng giáo dục từ đó cũng được nâng lên rõ rệt.
Trịnh Tường là xã vùng biên giới hiện còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao, nhiều bản giao thông đi lại khó khăn, phức tạp vì thế việc đến trường của học sinh rất vất vả. Hàng ngày, học sinh ở các bản như Lao Chải, Xín Chải... phải đi bộ vượt 20km qua đường rừng núi, khe, suối mới có thể đến trường học chữ. Vào mùa mưa, đường lầy lội, nước lũ dưới suối dâng bất ngờ, có em khi đến được lớp học thì quần áo, sách vở đều ướt đẫm, việc học vì thế cũng gián đoạn. Do hoàn cảnh gia đình khó khăn, điều kiện học tập còn thiếu thốn nên nhiều học sinh đã bỏ học giữa chừng, về nhà làm nương rẫy cùng cha mẹ.
Nhiều năm trước đây, nỗi lo đảm bảo sĩ số theo từng ngày, từng tuần đã trở thành "gánh nặng" đối với các thầy cô giáo tại nhà trường. Nhờ triển khai thực hiện mô hình trường học bán trú, tỷ lệ duy trì sĩ số học sinh ở Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Trịnh Tường luôn đảm bảo từ 98-100% học sinh trong độ tuổi đi học. Đến nay, nhà trường có tổng số 469 học sinh, trong đó có 246 em đang ở bán trú tại trường. Khuôn viên nhà trường được đầu tư khang trang với những dẫy nhà lớp học và khu ở bán trú sạch sẽ, gọn gàngđã khảngđịnh công tác bán trú được nhà trường quan tâm đặc biệt. Khẩu phần ăn của học sinh hàng ngày được Ban Giám hiệu kiểm tra sát sao, công tác vệ sinh an toàn thực phẩm, việc lưu mẫu thực phẩm được kiểm soát thường xuyên. Việc cấp phát thuốc và dụng cụ thể thao được nhà trường mua sắm phục vụ học sinh rất đầyđủ, đảm bảođúng quy định.
Khu nhà ở bán trú của học sinh Trường PTDT Bán trú THCS Trịnh Tường
Theo thầy giáo Nông Văn Thiệp, Hiệu trưởng nhà trường: “Các học sinh đến từ bản xa nhất là 20 km. Từ khi có mô hình bán trú, các em được các thầy cô giáo, nhân viên cấp dưỡng của trường tổ chức nấu ăn, nhờ đó các em yên tâm học tập, rèn luyện. Đặc biệt, công tác duy trì sĩ số học sinh của nhà trường luôn đảm bảo. Mô hình trường học bán trú không chỉ giúp các học sinh bớt đi khó khăn, vất vả mà còn giúp các em chuyên tâm học tập”.
Trường PTDTBT Tiểu học A Mu Sung cũng như các trường PTDTBT và trường có học sinh bán trú trên địa bàn huyện đều thành lập ban quản lý nuôi dưỡng và chăm sóc học sinh. Ban quản sinh xây dựng nội quy bán trú, kế hoạch, thời gian biểu hoạt động hằng ngày của các em bán trú. Nhà trường đã phân công cán bộ, giáo viên, nhân viên phụ trách từng phòng ở để thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở học sinh. Để có được thành công mô hình Trường PTDTBT ở A Mu Sung như ngày hôm nay, Thầy giáo Phan Văn Học, Hiệu trưởng cho biết: “Được sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể; sự chỉ đạo sát sao của Phòng Giáo dục vàĐào tạo, nhà trườnglàm tốt công tác tuyên truyền, vận động nên được sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ huynh, nhà hảo tâm. Nhiều hộ đã hiến đất làm trường bán trú, nhiều cá nhân, tổ chức tài trợ, ủng hộ, hỗ trợ các em và cả kinh phí giúp nhà trường xây dựng cơ sở vật chất, cải thiện bữa ăn cho học sinh. Tỷ lệ học sinh huy động ra lớp đạt 98% trở lên, giảm hẳn tỷ lệ học sinh bỏ học, không còn học sinh bỏ học vì nhà xa, hay không có chỗ ở”. Sự vui mừng ấy của thầy Hiệu trưởng cũng là điều dễ hiểu bởi, đây là sự “thay da đổi thịt” chưa từng thấy trong công tác giáo dục con em đồng bào dân tộc nơi đây.
Đến nay mô hình mới đi vào hoạt động và vẫn còn gặp không ít khó khăn nhưng có thể khẳng định, việc xây dựng mô hình Trường dân tộc bán trú đã được đồng bào dân tộc thiểu số đồng tình ủng hộ, góp phần giảm số lớp ghép ở các phân trường trên địa bàn, giảm tình trạng học sinh bỏ học, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục ở những vùng khó khăn./.
Đình Thơm - Hữu Hưng
