Trả lời phỏng vấn báo điện tử Infonet, thầy Chí cho biết, nếu năm 2016 - 2017 thi giống như kì thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia thì đây thật sự là một bất hợp lí quá lớn cho kì thi đại học vốn dĩ đã được mặc định là kì thi quyết định sự nghiệp.

Thầy đánh giá như thế nào về việc Bộ GD&ĐT thay đổi hình thức thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển ĐH năm 2017?

Thầy Nguyễn Quốc Chí: Việc Bộ GD&ĐT thay đổi hình thức thi tốt nghiệp và xét tuyển đại học không phải là chuyện mới, hay lần đầu xảy ra. Thậm chí trong 3 năm gần đây, năm nào cũng xuất hiện những sự thay đổi. Tuy nhiên, năm 2016 – 2017 này đánh dấu một sự thay đổi lớn trong việc thi cử.

Theo đó, môn Toán lần đầu tiên được chuyển về hình thức trắc nghiệm. Xuất hiện các bài thi mới theo dạng tổ hợp các môn. 

Chưa rõ sự thay đổi này có hiệu quả hay không nhưng ít nhất nó đang phá đi sự ổn định và hợp lí tồn tại trong 20 năm nay. 

Theo tôi, với Giáo Dục, thay đổi là cần thiết, nhưng cần có 1 lộ trình hợp lý, suy nghĩ thấu đáo.  

Tôi khá ngạc nhiên khi môn Toán và tổ hợp môn KHXH trên trường, lớp vẫn thi dưới hình thức tự luận, nhưng kì thi THPT quốc gia lại đổi thành trắc nghiệm. Theo tôi sự thay đổi đột ngột hình thức thi như năm nay chưa có sự hợp lí, nhất là trong khâu phối hợp giữa dạy và học của giáo viên và học sinh.

Vậy việc thay đổi này có gây khó khăn cho giáo viên và học sinh không, thưa thầy? Thậm chí trong 3 năm liên tiếp gần đây, Bộ GD & ĐT liên tục thay đổi hình thức thi?

Thầy Nguyễn Quốc Chí: Thực tế trong 2 năm vừa qua Bộ cũng đã thay đổi. Nhưng sự thay đổi nằm ở quy chế thi, nằm ở cách xét tuyến, chứ không nằm ở hình thức làm bài thi. Các bộ môn vẫn giữ cách thi, vẫn giữ cấu trúc không đổi như nhiều năm về trước.  Có chăng chỉ thay đổi mức độ khó trong 1 vài câu hỏi.  

Tuy nhiên năm nay thì thật sự khác. Các môn có sự thay đổi từ Tự luận sang Trắc nghiệm bao gồm: Toán, Sử, Địa …

Chưa bàn về tổ hợp KHXH vì đấy là môn tự chọn. Hãy nói đến môn bắt buộc là Toán.  Trong hơn 20 năm nay, chưa bao giờ thi ĐH môn Toán lại dưới hình thức trắc nghiệm này. 

Với giáo viên, họ có quá ít thời gian để thay đổi giáo án, thay đổi cách thức truyền tải đến học sinh. Đành rằng kiến thức vẫn nằm trong SGK, nhưng rõ ràng cách dạy là phải khác, khác rất nhiều so với hình thức tự luận đã quá quen thuộc.  

Liệu các giáo viên có đủ thời gian để tạo 1 giáo án hợp lý, để làm chỗ dựa kiến thức vững chắc cho học sinh thi năm nay không cũng là một câu hỏi đau đầu với chính họ và các bậc phụ huynh, học sinh?

Còn với các em học sinh, các em đã mất 2 năm lớp 10, 11 để xác định rõ khối thi, cũng như cách ôn tập để có kết quả tốt trong kì thi cuối năm 12. 

Tuy nhiên với sự thay đổi này, không những các em phải làm quen với cách tiếp cận bài tập mới, các em còn phải suy nghĩ thật kĩ về môn tự chọn, phải học thêm những môn mà các em đã xác định rõ từ trước là không thi. Áp lực là không hề nhỏ với bất cứ thí sinh nào.

Trở lại với kỳ thi 2017, Bộ GD&ĐT thay đổi hình thức thi từ tự luận sang trắc nghiệm (trừ môn Văn). Theo thầy việc này có phù hợp với chương trình SGK các em đang học hay không và có giảm việc học thêm?

Thầy Nguyễn Quốc Chí: Bàn về vấn đề này, chúng ta nói trước về môn bắt buộc là môn Toán. Với chương trình và kiến thức của sách giáo khoa hiện tại chuyển từ tự luận sang trắc nghiệm có lẽ là chưa hợp lý. 

Từ trước tới nay việc có sự tư duy, trình bày theo hình thức tự luận luôn được coi là vẻ đẹp của môn toán… Giờ chuyển sang trắc nghiệm, sẽ rất nhiều kiến thức có thể bị gạt đi, nhất là khi với nhiều công cụ hỗ trợ bây giờ, một số em có thể bỏ luôn một nửa quyển sách giáo khoa nhưng vẫn có thể làm được bài. 

Điển hình như các câu hỏi về Giải phương trình, hoặc Tích phân vốn là đại diện cho kiến thức của lớp 12. Nếu thi dưới hình thức trắc nghiệm thì gần như học sinh không cần học 2 phần này nữa, cho dù thật sự kiến thức và sự tư duy của nội dung này là rất hay.

Việc đổi mới hình thức thi, đến giáo viên còn gặp rất nhiều khó khăn trong khâu tiếp thu, khâu dạy học chứ đừng nói đến học sinh. 

Việc học thêm được hình thành và duy trì chính là từ nhu cầu của các em học sinh. Khi các em thiếu người định hướng, thiếu sự ổn định vốn dĩ tồn tại lâu nay thì để kịp thích ứng, chắc chắn việc học thêm sẽ không thể giảm, thậm chí còn tăng rất nhiều để đáp ứng nhu cầu của học sinh, phụ huynh.

Có ý kiến cho rằng việc bê nguyên mô hình thi đánh giá năng lực của ĐHQG vào áp dụng cho cả nước là không phù hợp? Quan điểm của thầy về việc này như thế nào?

Thầy Nguyễn Quốc Chí: Chí ít là môn Văn vẫn chưa bị trắc nghiệm hóa giống kì thi đánh giá năng lực của ĐHQG. Đấy là điều may mắn nhất. Bởi tôi từng 2 lần tham dự kì thi đánh giá năng lực của ĐHQG. Tại sao tôi lại đi thi? Bởi vì kỳ thi này ĐHQG không công khai đề, vì thế tôi phải tự đi thi để tìm hiểu dạng bài cũng như tìm ra cách làm tốt nhất cho học sinh.

Sau 2 lần thi, tôi nhận ra đề thi còn nhiều bất hợp lý. Nếu hình thức thi năm 2017 mà giống với kì thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia thì thật sự là một sự bất hợp lí quá lớn cho kì thi đại học vốn dĩ đã được mặc định là kì thi quyết định sự nghiệp.

Với thời gian ngắn để chuẩn bị cho hình thức thi mới, liệu việc soạn ngân hàng câu hỏi có đủ chính xác, toàn diện mà vẫn đảm bảo tính phân loại cao? Việc tổ chức thi trắc nghiệm này có làm hài lòng các trường ĐH top trên thưa thầy? Và điều gì sẽ xảy ra nếu các trường đó không tuyển được học sinh như ý muốn?

Thầy Nguyễn Quốc Chí: Theo tôi được biết, ngân hàng câu hỏi được lấy chủ yếu từ kho câu hỏi của ĐHQG. Tính phân loại cao hay không nằm ở khâu chọn câu hỏi và sắp xếp vào đề thi. 

Với môn Toán 50 câu thì có thể dễ dàng phân loại phần nào. Nhưng với tổ hợp các môn KHTN, KHXH chỉ có 20/môn thì thật sự rất khó phân loại học sinh. 

Chưa kể nếu áp dụng đúng như kỳ thi đánh giá năng lực của ĐHQG (mỗi học sinh một đề thi) thì sự công bằng về mặt kiến thức là vẫn có sự hoài nghi.

Tôi thiết nghĩ, với hình thức thi này rất khó để phù hợp theo mong muốn của các trường top trên. Dù sao trong trắc nghiệm vẫn tồn tại sự may rùi, vẫn thiếu đi những tư duy logic, những cách trình bày khoa học cần thiết của một học sinh giỏi toàn diện.

Do đó, kịch bản được đặt ra là rất có thể, nếu đủ thời gian chuẩn bị, các trường top trên có thể tự tuyển sinh riêng sao cho phù hợp với danh tiếng cũng như khối ngành của họ. Tất nhiên vẫn còn phụ thuộc vào ý kiến của Bộ, cũng như thời gian.

Xin cảm ơn thầy!

Theo Infonet.vn