LÊ NGỌC THẮM

Trường Trung cấp Kỹ thuật - Nghiệp vụ Cái Bè

Tóm tắt:

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong giáo dục nghề nghiệp, đặc biệt là lĩnh vực đào tạo kế toán. Tại các trường trung cấp ở Việt Nam, việc tích hợp công nghệ số và ứng dụng AI vào chương trình đào tạo không chỉ tạo ra cơ hội đổi mới phương pháp giảng dạy mà còn đặt ra nhiều thách thức về cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên và khả năng thích ứng của người học. Bài viết tập trung làm rõ cơ hội và thách thức của việc ứng dụng AI và chuyển đổi số trong đào tạo kế toán tại các trường trung cấp, qua đó đề xuất một số kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng đào tạo phù hợp với yêu cầu của thời đại số.

Từ khóa: Trí tuệ nhân tạo; chuyển đổi số; đào tạo kế toán; giáo dục nghề nghiệp; trường trung cấp.

Abstract

In the context of the Fourth Industrial Revolution, artificial intelligence and digital transformation are increasingly crucial in vocational education, especially in accounting training. At intermediate vocational schools in Vietnam, the integration of digital technology and AI into accounting curricula offers opportunities for innovation in teaching methods but also poses challenges in infrastructure, faculty readiness, and student adaptability. This paper clarifies the opportunities and challenges of applying AI and digital transformation in accounting education at intermediate schools, and proposes recommendations to improve training quality in the digital era.

Keywords: Artificial intelligence; digital transformation; accounting education; vocational education; intermediate schools.

1. Đặt vấn đề

Chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo đang thay đổi mạnh mẽ giáo dục toàn cầu, đặc biệt trong đào tạo nghề. Tại Việt Nam, các trường trung cấp, nhất là ngành kế toán, đối mặt với yêu cầu đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy để bắt kịp xu hướng số hóa. Theo Quyết định số 2222/QĐ-TTg (2021), chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp là nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2025, định hướng đến 2030 [7]. Tuy nhiên, quá trình này còn nhiều khó khăn do hạn chế về nguồn lực, kỹ năng công nghệ và nhận thức từ cả giảng viên lẫn người học. Do đó, việc làm rõ các cơ hội và thách thức trong ứng dụng AI và chuyển đổi số vào đào tạo kế toán tại các trường trung cấp là cần thiết để nâng cao chất lượng và tính thích ứng của giáo dục nghề trong thời đại số.

2. Cơ sở lý luận và thực tiễn

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số không chỉ là xu thế công nghệ mà còn trở thành một phần thiết yếu trong việc cải cách giáo dục nói chung và đào tạo kế toán nói riêng. Lý luận về ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong đào tạo kế toán đã được nhiều nhà khoa học quốc tế đề cập.

Nghiên cứu của Baldwin-Morgan (1995) là một trong những công trình sớm nhất khẳng định vai trò của trí tuệ nhân tạo trong đào tạo kế toán. Theo tác giả, việc tích hợp trí tuệ nhân tạo vào chương trình giảng dạy không những giúp sinh viên phát triển kỹ năng phân tích và xử lý dữ liệu mà còn nâng cao năng lực tư duy phản biện, đưa ra quyết định trong môi trường phức tạp [2]. Các hệ thống thông minh có thể mô phỏng tình huống thực tế, từ đó giúp người học tăng khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn nghề nghiệp.

Từ góc độ chuyển đổi số, Busulwa và Evans (2021) nhấn mạnh rằng sự thay đổi trong lĩnh vực kế toán không chỉ là thay đổi công nghệ mà là sự biến đổi toàn diện trong tư duy, quy trình và cách thức tổ chức giảng dạy và học tập. Chuyển đổi số đòi hỏi các chương trình đào tạo kế toán cần được thiết kế linh hoạt, tích hợp công nghệ mới và kỹ năng mềm để thích ứng với yêu cầu nghề nghiệp hiện đại [3]. Điều này đòi hỏi phải thay đổi cả cấu trúc chương trình, nội dung môn học và phương pháp tiếp cận người học.

Pretorius (2025) cho rằng việc giáo dục kế toán trong tương lai không thể tách rời khỏi các thành tựu của công nghệ số, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn (big data), học máy (machine learning) và phân tích dữ liệu (data analytics). Những yếu tố này đang thay đổi cách thức kiểm toán, kế toán tài chính và quản trị. Do đó, các cơ sở đào tạo cần định hướng lại nội dung chương trình, nâng cao năng lực công nghệ cho giảng viên và cập nhật liên tục các công cụ kỹ thuật số [6].

Ở Việt Nam, bối cảnh đào tạo kế toán tại các trường trung cấp cũng đang từng bước chuyển mình để thích ứng với yêu cầu của chuyển đổi số. Theo Nguyễn Ngọc Ánh và Nguyễn Kiều Lan Thương (2018), chất lượng đào tạo nghề hiện nay còn thấp, chương trình đào tạo chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn, cơ sở vật chất lạc hậu, đội ngũ giảng viên thiếu năng lực công nghệ và chưa có sự gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp [1]. Điều này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đổi mới toàn diện.

Huỳnh Tấn Dũng, Lê Thị Hải Bình và Nguyễn Quốc Nhất (2017) đã tiến hành nghiên cứu so sánh các mô hình đào tạo kế toán trên thế giới và chỉ ra rằng, các nước tiên tiến đều chú trọng tích hợp công nghệ thông tin và các phần mềm chuyên ngành vào chương trình đào tạo, đồng thời thúc đẩy sinh viên tiếp cận với các mô hình học tập trải nghiệm, mô phỏng nghiệp vụ thực tế. Từ đó, các tác giả khuyến nghị Việt Nam cần học hỏi và điều chỉnh chương trình đào tạo phù hợp với xu thế hội nhập [4].

Một vấn đề quan trọng được đề cập trong nghiên cứu của Nguyễn Quỳnh Trang (2024) là việc xây dựng chương trình đào tạo tích hợp kỹ năng số cho sinh viên kế toán, bao gồm kỹ năng sử dụng phần mềm kế toán, kỹ năng số cơ bản và kỹ năng phân tích dữ liệu. Tác giả nhấn mạnh rằng nếu không được chuẩn bị từ khâu đào tạo, sinh viên sẽ khó thích nghi với thị trường lao động đang ngày càng số hóa, và dễ rơi vào tình trạng thất nghiệp hoặc phải đào tạo lại sau khi tốt nghiệp [8].

Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn nêu trên, có thể thấy rằng việc tích hợp trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số vào chương trình đào tạo kế toán tại các trường trung cấp không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là yêu cầu cấp bách nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động trong thời đại công nghệ số.

3. Cơ hội của AI và chuyển đổi số trong đào tạo kế toán

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và công nghệ số đang tạo ra những thay đổi sâu sắc trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp, trong đó đào tạo kế toán tại các trường trung cấp là một lĩnh vực có nhiều tiềm năng ứng dụng. AI và chuyển đổi số không chỉ mở rộng khả năng tiếp cận tri thức mà còn làm thay đổi căn bản cách thức dạy và học kế toán, mang lại nhiều cơ hội cải tiến đáng kể.

3.1. Nâng cao chất lượng đào tạo và khả năng cá nhân hóa

Một trong những đóng góp rõ rệt nhất của trí tuệ nhân tạo trong giáo dục kế toán là khả năng mô phỏng các tình huống nghiệp vụ thực tế một cách linh hoạt và sinh động. Thay vì học lý thuyết thuần túy, sinh viên có thể được tiếp cận với các kịch bản giả lập trong môi trường học tập số, như xử lý hóa đơn, lập báo cáo tài chính, phân tích sai sót kế toán hoặc thực hiện kiểm toán nội bộ. Các phần mềm tích hợp AI giúp người học thực hành trong môi trường gần giống với thực tiễn công việc, từ đó rút ngắn khoảng cách giữa lý thuyết và thực hành [2].

Bên cạnh đó, AI còn giúp xây dựng mô hình học tập cá nhân hóa, tức là mỗi sinh viên có thể được cung cấp một lộ trình học tập riêng biệt, phù hợp với trình độ, năng lực và tốc độ tiếp thu. Các hệ thống học tập thông minh có thể ghi nhận tiến độ học tập, phát hiện điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra nội dung phù hợp cho từng người học. Điều này đặc biệt phù hợp với đặc điểm học sinh trung cấp, vốn có sự đa dạng về nền tảng kiến thức và xuất phát điểm khác nhau.

3.2. Cập nhật chương trình đào tạo phù hợp xu thế thị trường

Chuyển đổi số không chỉ là việc đưa công nghệ vào giảng dạy, mà còn là sự đổi mới toàn diện về chương trình và nội dung đào tạo. Trong lĩnh vực kế toán, các chuẩn mực kế toán quốc tế, các quy định pháp lý và công nghệ tài chính (FinTech) thay đổi liên tục, đòi hỏi chương trình giảng dạy cũng phải được cập nhật thường xuyên. Việc áp dụng công nghệ số, đặc biệt là các nền tảng quản lý học tập (Learning Management Systems), cho phép nhà trường linh hoạt điều chỉnh nội dung bài giảng theo yêu cầu thực tế, tích hợp các tài liệu, phần mềm, bài tập mang tính thực hành cao [3].

Thêm vào đó, chuyển đổi số giúp kết nối chương trình đào tạo với nhu cầu của doanh nghiệp. Qua các dữ liệu lớn và công cụ phân tích xu hướng thị trường lao động, các trường có thể chủ động điều chỉnh nội dung đào tạo theo hướng “cá thể hóa theo ngành”, tức là tăng cường giảng dạy các kỹ năng kế toán chuyên biệt mà doanh nghiệp đang cần, như kế toán thuế, kế toán quản trị, kế toán tài chính, kiểm toán hoặc khai thác phần mềm kế toán doanh nghiệp.

3.3. Hỗ trợ giảng viên trong giảng dạy và đánh giá

Giảng viên là lực lượng nòng cốt trong đổi mới giáo dục, nhưng họ cũng là đối tượng chịu nhiều áp lực trong quá trình chuyển đổi số. AI có thể đóng vai trò hỗ trợ quan trọng cho giảng viên trong cả giảng dạy và đánh giá. Cụ thể, hệ thống AI có khả năng phân tích hành vi học tập của sinh viên như thời gian tương tác, tỷ lệ hoàn thành bài tập, mức độ tham gia các hoạt động học thuật… từ đó đưa ra gợi ý về phương pháp giảng dạy phù hợp, cảnh báo sớm tình trạng học tập yếu hoặc gián đoạn [6].

Trong công tác đánh giá, các nền tảng hỗ trợ chấm điểm tự động, kiểm tra trắc nghiệm thông minh, phản hồi tức thời có thể giúp giảng viên tiết kiệm thời gian, đồng thời cung cấp dữ liệu thống kê về kết quả học tập theo từng tiêu chí. Nhờ đó, công tác đánh giá trở nên minh bạch, khách quan hơn, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

Tóm lại, các cơ hội mà trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số mang lại cho đào tạo kế toán tại các trường trung cấp là rất lớn, bao gồm cả khía cạnh học tập của sinh viên, đổi mới chương trình đào tạo và tăng cường năng lực cho giảng viên. Những cơ hội này nếu được khai thác hiệu quả sẽ góp phần định hình lại hệ thống đào tạo nghề, đưa lĩnh vực kế toán trở thành một ngành học hiện đại, hấp dẫn và tiệm cận yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

4. Thách thức đặt ra trong thực tiễn đào tạo

Bên cạnh những cơ hội mà trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số mang lại cho đào tạo kế toán tại các trường trung cấp ở Việt Nam, quá trình ứng dụng và triển khai những tiến bộ này cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Những rào cản này đến từ nhiều phía: từ cơ sở vật chất, năng lực giảng viên, trình độ người học cho đến các yêu cầu về bảo mật và đạo đức trong môi trường học tập hiện đại. Việc nhận diện rõ các thách thức này có ý nghĩa quan trọng để hoạch định chính sách và chiến lược phát triển đào tạo nghề một cách bền vững và hiệu quả trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay.

4.1. Hạn chế về cơ sở vật chất và hạ tầng số

Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay đối với các trường trung cấp tại Việt Nam là tình trạng thiếu thốn cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho việc triển khai các ứng dụng của AI và chuyển đổi số. Nhiều trường hiện chưa được trang bị đầy đủ phòng máy tính, phần mềm chuyên ngành kế toán hay kết nối internet tốc độ cao để đáp ứng nhu cầu học tập trực tuyến và sử dụng các nền tảng học tập số hiện đại. Theo Nguyễn Ngọc Ánh và Nguyễn Kiều Lan Thương (2018), đa số cơ sở đào tạo nghề hiện nay mới chỉ dừng lại ở mức cơ bản về thiết bị, chưa đáp ứng được yêu cầu của dạy học tích hợp công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo [1].

Không chỉ thiếu về số lượng, trang thiết bị hiện có tại nhiều trường còn lạc hậu, không tương thích với các phần mềm kế toán hiện đại hoặc các công cụ phân tích dữ liệu mới. Việc đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất đòi hỏi nguồn lực tài chính lớn, trong khi ngân sách của các trường trung cấp, đặc biệt là những trường công lập vùng sâu, vùng xa, lại hạn chế. Thực trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp cận và thực hành công nghệ của sinh viên, khiến việc giảng dạy ứng dụng AI và chuyển đổi số chỉ dừng lại ở mức lý thuyết mà chưa thể đi sâu vào thực tiễn.

4.2. Đội ngũ giảng viên chưa sẵn sàng thích ứng

Giảng viên là lực lượng then chốt trong việc triển khai chương trình đào tạo đổi mới. Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi số, nhiều giảng viên tại các trường trung cấp nghề đang gặp khó khăn trong việc thích ứng với công nghệ mới. Theo nghiên cứu của Nguyễn Quỳnh Trang (2024), đa số giảng viên chưa được đào tạo bài bản về công nghệ thông tin, chưa thành thạo sử dụng phần mềm mô phỏng kế toán hoặc các nền tảng học tập số. Điều này dẫn đến tâm lý e ngại, lúng túng, thậm chí phản ứng tiêu cực khi được yêu cầu ứng dụng AI trong giảng dạy [8].

Ngoài ra, thói quen giảng dạy truyền thống còn phổ biến trong đội ngũ giảng viên lâu năm, khiến việc thay đổi phương pháp và áp dụng công nghệ mới gặp nhiều rào cản. Một số giảng viên có xu hướng coi chuyển đổi số là công việc của bộ phận kỹ thuật, không phải trách nhiệm của người dạy. Bên cạnh đó, cơ chế khuyến khích và hỗ trợ nâng cao năng lực công nghệ cho giảng viên chưa rõ ràng, thiếu các khóa bồi dưỡng chuyên sâu và thiếu sự liên kết giữa nhà trường với các tổ chức đào tạo công nghệ, doanh nghiệp phần mềm. Đây là rào cản nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và hiệu quả chuyển đổi số trong đào tạo kế toán.

4.3. Sinh viên thiếu kỹ năng công nghệ nền tảng

Đối tượng người học tại các trường trung cấp chủ yếu đến từ khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, với điều kiện kinh tế và tiếp cận công nghệ còn hạn chế. Sinh viên thường chưa có kỹ năng cơ bản về công nghệ thông tin, không quen sử dụng phần mềm văn phòng, chưa biết tra cứu tài liệu trực tuyến hoặc khai thác các công cụ học tập số. Trong khi đó, chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong đào tạo đòi hỏi người học phải có nền tảng kỹ năng số nhất định để có thể tương tác, sử dụng phần mềm kế toán mô phỏng, nộp bài qua hệ thống học tập số hoặc làm việc nhóm qua các nền tảng trực tuyến.

Quyết định số 2222/QĐ-TTg (2021) đã xác định rõ nhiệm vụ đào tạo kỹ năng số cho học sinh, sinh viên giáo dục nghề nghiệp, song việc triển khai còn chậm và thiếu đồng bộ [7]. Thiếu kỹ năng công nghệ dẫn đến sự phụ thuộc quá mức vào giảng viên, giảm hiệu quả học tập độc lập và làm hạn chế khả năng tự học, tự nghiên cứu của sinh viên. Bên cạnh đó, khoảng cách số (digital divide) giữa sinh viên thành thị và nông thôn ngày càng rõ rệt, đặt ra thách thức trong việc đảm bảo công bằng giáo dục và hiệu quả chuyển đổi số toàn diện trong hệ thống trường trung cấp.

4.4. Vấn đề bảo mật dữ liệu và đạo đức nghề nghiệp

Việc sử dụng các nền tảng số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong đào tạo kế toán liên quan mật thiết đến việc lưu trữ, xử lý và chia sẻ dữ liệu tài chính, dữ liệu cá nhân và kết quả học tập. Tuy nhiên, hiện nay nhiều cơ sở đào tạo chưa xây dựng được hệ thống bảo mật thông tin phù hợp, khiến dữ liệu dễ bị rò rỉ, xâm nhập hoặc sử dụng sai mục đích. Đây là rủi ro lớn trong bối cảnh giáo dục trực tuyến và chuyển đổi số đang ngày càng mở rộng. Theo Geok và Fernandez (2022), bảo mật dữ liệu là một trong những thách thức lớn nhất trong việc triển khai AI vào lĩnh vực kế toán và đào tạo nghề liên quan [5].

Bên cạnh khía cạnh kỹ thuật, việc sử dụng AI trong đào tạo kế toán còn đặt ra những vấn đề về đạo đức nghề nghiệp. Cụ thể, khi AI được sử dụng để đánh giá, phân loại sinh viên hoặc hỗ trợ giảng dạy, nếu không được kiểm soát kỹ lưỡng, có thể dẫn đến thiên lệch, thiếu khách quan hoặc vi phạm quyền riêng tư. Ngoài ra, sinh viên cần được trang bị nhận thức đúng đắn về đạo đức nghề nghiệp trong bối cảnh công nghệ phát triển, chẳng hạn như đạo đức sử dụng dữ liệu, tuân thủ nguyên tắc trung thực khi làm việc với phần mềm kế toán hoặc khi làm bài kiểm tra trực tuyến. Tuy nhiên, hiện nay nội dung đạo đức nghề nghiệp số chưa được tích hợp đầy đủ trong chương trình đào tạo tại nhiều trường trung cấp.

Ngoài bốn thách thức chính nêu trên, cần nhấn mạnh rằng quá trình chuyển đổi số và ứng dụng AI trong đào tạo kế toán còn chịu tác động của nhiều yếu tố khác như chính sách quản lý giáo dục, mô hình hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp, khả năng tiếp cận nguồn tài trợ, cũng như nhận thức của xã hội về vai trò của giáo dục nghề nghiệp trong nền kinh tế số. Việc thiếu một cơ chế tổng thể để điều phối, giám sát và đánh giá hiệu quả ứng dụng công nghệ vào giảng dạy kế toán là một lỗ hổng lớn, khiến quá trình đổi mới dễ rơi vào hình thức, thiếu bền vững.

5. Kiến nghị

Để khai thác hiệu quả các cơ hội và khắc phục những thách thức trong quá trình ứng dụng trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số vào đào tạo kế toán tại các trường trung cấp, cần có những giải pháp đồng bộ từ nhiều phía, đặc biệt là các cơ sở đào tạo nghề. Trước hết, nhà trường cần đầu tư phát triển hạ tầng số một cách có chiến lược, ưu tiên triển khai các phần mềm kế toán tích hợp AI, các hệ thống mô phỏng nghiệp vụ thực tế và nền tảng học tập trực tuyến thông minh nhằm nâng cao hiệu quả dạy và học.

Song song với đó, việc xây dựng các chương trình bồi dưỡng giảng viên về công nghệ giáo dục là yêu cầu cấp thiết. Các nội dung đào tạo cần chú trọng nâng cao năng lực sử dụng phần mềm mô phỏng, công cụ phân tích dữ liệu và ứng dụng AI vào đánh giá học tập. Việc tổ chức các khóa huấn luyện chuyên sâu, cập nhật định kỳ về công nghệ mới sẽ giúp giảng viên nhanh chóng thích ứng và chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy.

Nhà trường cũng cần tăng cường liên kết với doanh nghiệp trong ngành kế toán - kiểm toán để xây dựng chương trình đào tạo sát với nhu cầu thực tiễn. Thông qua các hoạt động hợp tác như tham quan thực tế, thực tập nghề nghiệp, đào tạo theo đơn đặt hàng và chia sẻ kinh nghiệm từ chuyên gia doanh nghiệp, sinh viên sẽ được trang bị kiến thức và kỹ năng phù hợp hơn với thị trường lao động. Bên cạnh đó, các khóa học kỹ năng số nền tảng như khai thác phần mềm văn phòng, tìm kiếm dữ liệu, bảo mật thông tin và làm việc trực tuyến cần được lồng ghép vào chương trình học chính khóa.

Cuối cùng, cần xây dựng một khung chuẩn đạo đức và quy tắc sử dụng AI trong môi trường đào tạo, đảm bảo tính nhân văn, công bằng và minh bạch. Những nguyên tắc này sẽ góp phần điều chỉnh hành vi của cả giảng viên và người học trong quá trình tương tác với hệ thống AI, đồng thời tăng cường nhận thức về quyền riêng tư, bảo vệ dữ liệu và đạo đức nghề nghiệp trong bối cảnh giáo dục số hóa.

6. Kết luận

Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số trong đào tạo kế toán tại các trường trung cấp ở Việt Nam mang đến nhiều cơ hội đổi mới nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Để tận dụng hiệu quả cơ hội và vượt qua thách thức, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa nhà trường, giảng viên, sinh viên và các cơ quan quản lý. Việc nâng cao năng lực số và cải thiện cơ sở vật chất là những yếu tố then chốt để xây dựng môi trường đào tạo kế toán hiện đại, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong thời đại số.

Tài liệu tham khảo

[1]. Nguyễn Ngọc Ánh., & Nguyễn Kiều Lan Thương. (2018). Giáo dục Việt Nam: Thực trạng, cơ hội và thách thức. Tạp chí Giáo dục lý luận, 279(2), 54-60.

[2]. Baldwin-Morgan, A. A. (1995). Integrating artificial intelligence into the accounting curriculum (Tích hợp trí tuệ nhân tạo vào chương trình giảng dạy kế toán). Accounting education, 4(3), 217-229.”

[3]. Busulwa, R., & Evans, N. (2021). Digital transformation in accounting(Chuyển đổi số trong kế toán ). Routledge.

[4]. Huỳnh Tấn Dũng, Lê Thị Hải Bình, & Nguyễn Quốc Nhất. (2017). Đổi mới đào tạo kế toán của các nước trên thế giới -bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Tạp chí Khoa học và Công nghệ, 29, 43- 51.

[5]. Geok, A. L. S., & Fernandez, R. T. (2022). The evolving role of accountant and the future of accounting profession( Vai trò đang phát triển của kế toán và tương lai của nghề kế toán). Journal of Management Information and Decision Sciences, 26(2), 1-8.

[6]. Pretorius, T. (2025, June). Revolutionising Higher Education: The Role of Digital Transformation in Accounting Education( Cách mạng hóa giáo dục đại học: Vai trò của chuyển đổi số trong giáo dục kế toán). In Conference Proceedings. The Future of Education 2025.

[7]. Thủ tướng Chính phủ (2021). Quyết định số 2222/QĐ-TTg ngày 30/12/2021 phê duyệt chương trình chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

[8]. Nguyễn Quỳnh Trang. (2024). Chuyển đổi số trong lĩnh vực kế toán và giải pháp về đào tạo kế toán trong xu hướng chuyển đổi số. Tạp chí Nghiên cứu Tài chính kế toán, (261), 20- 24.